25 juni 2025

Leer Taxonomie! (beginnersvogels..?)

in Basis

Renske Bok
Auteur

(De wetenschap van de ordering van de soorten)

Vraag je jezelf af of jouw papegaai 'maar'😖 een parkiet of een ‘echte’ papegaai is? Wees gerust, dat hoeft niet meer! Lees vooral verder. Dan kunnen we ons daarna weer focussen op echte problemen in de wereld;)

⚠️ Renske, ik heb namelijk gehoord dat:

  • Parkieten lange staarten hebben
  • Papegaaien korte staarten
  • Parkieten beginnersvogels zijn 
  • Papegaaien voor gevorderden vogelhouders bedoeld zijn
  • Kaketoes korte staarten hebben met een kuif en ook voor gevorderden zijn

Klopt dat dan niet?

Nee, dat klopt niet. Om meerdere redenen...

Taalkundig

Of iets een parkiet of papegaai is, is een taalkundig dingetje. Bij de wetenschappelijke namen zul je het niet terugzien. 

De wetenschappelijke naam voor papegaaiachtige is namelijk Psittaciformes. Dit noemen we de orde. 

Deze orde telt 4 families. 

  • Cacatuidae: de bekende kaketoes.
  • Psittaculidae: de papegaaien van de oude wereld, namelijk Afrika, Azië, Australië en Polynesië.
  • Psittacidae: de papegaaien uit de nieuwe wereld, namelijk Zuid Amerika
  • Strigopidae: de papegaaien uit Nieuw Zeeland. 

Daarna worden de 4 families opgedeeld in bijna 100 geslachten…  En vervolgens weer in bijna verschillende 400 soorten.
Zie je hierboven parkieten bij staan? Nope… Zowel een bourkesparkiet als een edelpapegaai komt uit dezelfde familie Psittaculidae! 


Voorbeeld

We nemen de bekende valkparkiet.
Soort: Nymphicus hollandicus (Australië werd vroeger Nieuw Holland genoemd, ze zijn daarnaar vernoemd;) 

Geslacht: Calyptorhynchus
Famillie: Cacatuidae
Orde: Psittaciformes

En dan ziet de oplettende lezer direct dat de valkparkiet, geen parkiet is, maar een kaketoe! (Een Cacatuidae) Officieel is het dus valkkaketoe. Maar ja, zo zit de Nederlandse taal niet in elkaar en we noemen ze toch valkparkiet…

“Maar, hij heeft een lange staart!” Je zet nu misschien grote ogen op. “En andere kaketoes hebben die niet. En het is een beginnersvogel.”

Ja klopt. Goed geobserveerd. Deze kaketoe heeft die lange staart dus wel. Mitochondriaal DNA onderzoek (in 1999 gepubliceerd) heeft aangetoond dat een valkparkiet toch echt een kaketoe is. Beginnersvogel zei je? Mmm, niet echt… leg ik verderop uit.

Soorten

En dat is direct het volgende punt. Een parkiet is geen soort! Elke soort waar toevallig ‘parkiet’ achter staat is anders. Met andere gedragingen, andere eigenschappen, andere intelligentie enzovoort. 

Ik deal persoonlijk liever met een koppel agressieve agapornissen (dwerg papegaaien) dan met een koppel agressieve zonparkieten! Hoewel toegegeven, ze kunnen beide hard bijten en zijn beide razend snel… (Misschien steek ik mijn blote hand gewoon liever in geen 1 nestblok met ouders. Nog beter idee;)

Of er dus parkiet of papegaai (of in mindere mate kaketoe) achter een naam staat, maakt niks uit. Het heeft NIETS te maken met het karakter of moeilijkheidsgraad van de papegaaiachtige. Zeker niet met de zeldzaamheid, denk bijvoorbeeld aan een goudparkiet(!)

Om een Ara een parkiet te noemen omdat ze een lange staart hebben is ook van de zotte. Serieus, waarom? Die staart maakt niets uit, kijk maar naar de valkparkiet. Het woord ‘parkiet’ staat niet eens in zijn Nederlandse naam dus waar hebben we het over..?

Beginnersvogels?

Ik heb ooit eens een uitspraak gehoord. 

⚠️ “Er bestaan geen beginnersvogels, alleen beginnende vogelhouders.”

100% mee eens! De naam beginnersvogel heeft vaak een soort negatieve minderwaardige bijklank. Een try-out dier ofzo? Ik ben van mening dat of je nu een grasparkiet of een palmkaketoe hebt, je voor beide goed moet zorgen. Dat zijn ze beide waard!

Nu is het natuurlijk wel zo dat sommige soorten bekender en langer in een huiskamer gehouden worden dan andere. De grasparkiet, valkparkiet en agapornis zijn hier goede voorbeelden van. Deze kennen we nog van vroeger en worden vaak als beginnersvogels gezien, maar dat zijn ze niet. 

Omdat er zoveel soorten papegaaien zijn is het belangrijk dat je je inleest en de soort ervaart om te kijken wat bij jouw en jouw thuissituatie past. Denk hierbij o.a. aan karakter, formaat en het geluid wat ze produceren. Dan kan je inderdaad uitkomen op een valkparkiet, maar ook bij een van de andere 350+ verschillende soorten. 

✅ Dus bezoek verschillende winkels, kom bij mensen over de vloer die een voor jouw interessante soort hebben, luister naar de vogel en de eigenaar en maak dan een bewuste keuze. 

✅ Want bedenk dat elke verenvriend verrijking, foerageer mogelijkheden, gevarieerd en vers eten (ook groentes), een ruim verblijf, aandacht, respect, vitamine D (buitenverblijf) en vogelartsbezoek nodig heeft! Of rotzooi maakt… want dat doen ze ook allemaal;) 

‼️ En bedenk dat ze NIET door (jonge) kinderen verzorgd kunnen worden! Een huisdier neem je voor jezelf als volwassene, dat je kind er nog wat van opsteekt is dan mooi meegenomen…  

✅ Tot slot is elke vogel een lange termijn aanschaf. Ook een grasparkiet kan je hond overleven! Bezint eer ge begint;)

De papegaai van nu is dus niet meer alleen een papegaai. Het is een Psittaciformes en omvat ook de kaketoes en parkieten. Je mag er dus van uitgaan dat al mijn cursussen en informatie ook voor kaketoes en parkieten gelden. Ja echt, ik ben bloedserieus. Ook een grasparkiet kan bijvoorbeeld met pictogrammen leren praten!

linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram