Elke papegaai heeft er op een bepaald moment last van. Het schattige kuikentje gaat door verschillende socialisatie fases heen en komt op een gegeven moment ook in verschillende uitprobeer fases terecht. Afhankelijk van het soort is dit vaak vlak voor het volwassen worden, maar ook al eerder, kunnen ze in een ‘ik zeg nee en bijt’ fase terecht komen. Dit is normaal.
Elke fase naar het volwassen worden heeft zijn eigen doel. Helaas zijn er bij kromsnavels nog veel socialisatiefases niet onderzocht… Wat goede voorlichting lastig maakt. Daarnaast zijn het soorten(!) Wat voor een rose kaketoe geld, hoeft niet zo te zijn voor een pyrrhura… Dat is dus veel (meer als 350 verschillende soorten!) onderzoek, wat voorlopig niet gefinancierd wordt…
Je herkent deze fase in ieder geval doordat je vogel niet meer als vanzelfsprekend wilt meewerken. Ga je dan forceren? Dan heb je grote kans dat je gebeten wordt! Hoewel het niet direct met de reproductie te maken heeft, hebben hormonen in deze fase wel degelijk invloed in het lichaam. In het wild ligt de focus nu meer op sociale contacten buiten de familie. Hij maakt zich daarvan letterlijk los en gaat actief op zoek naar een partner.
⚠️ Maar ik had gehoord dat vogels geen pubertijd hebben zoals wij?
Klopt! Maar er zijn dus wel verschillende socialisatie fases waarin de vogel volwassen wordt. De pubertijd bij een papegaai is dus niet het vruchtbaar worden zoals bij ons. Denk eerder aan de emotionele veranderingen, eigen mening vormen en experimenteren.
oekie2019
Omdat WIJ dit woord ‘pubertijd’ nu eenmaal kennen en we de socialisatie fases van papegaaien niet allemaal wetenschappelijk onderzocht en benoemd hebben noem ik het nu zo… bij gebrek aan beter.
⚠️ Verwar de ‘pubertijd’ dus niet met een normale jaarlijkse hormonale tijdelijke periode. In de puberteit verkent de vogel zijn eigen grenzen. Ik wordt nu volwassen. Ik ga de omgeving ontdekken. Zelfstandig keuzes maken. En deze fase is eenmalig. Hormonen welke getriggerd worden door de omgeving zodat de vogel reproductiegedrag laat zien gaan over: precies dat! Reproductie. Jonkies grootbrengen. Dan zie je ook een verhoging in (territoriale) agressie, maar dit heeft als doel de partner of het nest te beschermen. Zijn eigen grenzen zijn dan (als het goed is) al bepaald.
Deze verandering, van het grenzeloze knuffelige kuiken naar een zelfstandige bijtende pre-volwassene is helaas reden voor veel mensen om afstand te doen van hun papegaai. (Of de papegaai te wieken of…)
En dat is juist zo jammer! Want naast dat het een tijdelijke fase is, kan je dit logischerwijs zien aankomen (elk dier groeit nu eenmaal op?) En je kan het echt meteen goed aanpakken in de omgang en opvoeding als de vogel nog een kuiken is.
“Hoe doe je dat?” vraag je je af?
Omgang
❌ Veel mensen knuffelen/aaien alleen met hun papegaai. Daarnaast zitten ze erg vaak (en lang) op hun schouder. Vooral bij kaketoes, ara’s en andere knuffelige soorten komt dit veel voor. In de pubertijd kan je dan genadeloos worden afgestraft doordat bijvoorbeeld de vogel zelfstandiger wordt en niet meer wilt knuffelen… Of hij een te hechte partnerband met je ontwikkeld en de andere gezinsleden bij benadering direct aanvalt. Wat dan?
❌ De ander kant komt (helaas) ook nog voor, de vogel zit alleen in een speelkooi met minimale aandacht. Deze vogels zijn helemaal niet gesocialiseerd met alle consequenties van dien... Daarbij is er een verhoogde kans op stereotype gedrag en aangeleerde hulpeloosheid. Wil je hier meer over weten? Klik dan hier voor de vlog.
✅ Zorg dat je op verschillende manieren met je verenvriend omgaat. Als deze dan verandert, kan je makkelijk op een andere manier overgaan om interactie te hebben met je vogel. Combineer de volgende interacties en gedragingen:
✅ Train (Dit verbeterd de band aanzienlijk, omdat we positieve bekrachtiging gebruiken.)
✅ Laat je vogel foerageren (= zelf eten zoeken in zijn verblijf)
✅ Onderneem elke dag een nieuwe activiteit passend bij jouw vogel (denk aan de was opvouwen, mee naar buiten, bezoek of introduceer een nieuw speeltje)
✅ Introduceer zelfstandige speeltijd. (De vogel zit op zijn boom of in zijn volière zelf te spelen)
✅ Relax tijd (niet per se op je, maar dicht bij je. Denk aan tv kijken, muziek luisteren, in bad, veren poetsen enzovoort)
✅ Speeltijd (samen spelen met een object, dit kan een knuffel zijn of een intelligentiespel of…)
✅ En afhankelijk van de soort ook een beetje kroeltijd.
Train
Je kromsnavel woont nu eenmaal bij ons mensen in huis en mag hiervoor ook de juiste vaardigheden ontwikkelen. Denk hierbij o.a. aan:
✅ Target
✅ Stap op en stap af (ook met een opstapstok)
✅ Station (even op een plaats blijven zitten)
✅ Vrijwillig in de speelkooi gaan
✅ Laat los.
✅ Recall (op aanwijzing naar je toe vliegen)
✅ Referentie geluid aanleren. (Een prettig geluid om jou te roepen ipv te schreeuwen)
✅ Free choise training (met behulp van pictogrammen zelf kunnen kiezen wat hij wilt doen op dat moment)
Doe dit op voorhand en niet wanneer je kaketoe niet meer in zijn speelkooi wilt gaan… Voorkomen is altijd makkelijker dan probleemgedrag moeten afleren;)
Deze trainingen zul je moeten herhalen, bij voorkeur elke week. Als je ermee stopt, dan kan het verwateren…
Dieet
❌ Veel mensen wennen hun jonge papegaai aan pellets over en denken dan dat ze een gezond dieet voeren. Helaas is niks minder waar. Geen 1 voedingsitem heeft alles wat je nodig hebt. Dit is bij mensen zo en geld zeker ook bij kromsnavels.
✅ Wen je jonge papegaai direct aan zoveel mogelijk verschillende soorten groente, (kiem)zaden, kruiden en bloemen. (En in mindere mate ook aan fruit) Zo leren ze nieuwe smaken kennen en stimuleer je direct een gezond eetpatroon.
✅ Maak de porties daarnaast niet te groot, dan leren ze dat ze alles op moeten eten en niet alleen de lekkere dingen ertussen uit kunnen te vissen;) 15-20% van hun gewicht per dag is voldoende. Zie de voedingswijzer om mijn website.
✅ Introduceer foerageren direct van jongs af aan. Hierdoor leren ze dat voedsel niet altijd vrij beschikbaar is en ze er echt wat moeite voor moeten doen. (Het voedsel wordt dus specialer…) Begin makkelijk, zodat ze het eten goed zien en het moeiteloos kunnen vinden. (Als ze klein zijn, moeten ze echt nog ALLES leren, ook zoeken;) Observeer, zodat je zeker weet dat ze het ook daadwerkelijk kunnen vinden. Hoe vaker ze foerageren, hoe moeilijker je het voor ze kan maken.
Socialiseren
❌ Vaak zien we dat de papegaai 1 persoon uitkiest en hier een (te heftige?) partnerband mee opbouwt. 1 persoon kan alles met de vogel terwijl de andere leden van het gezin gebeten worden bij benadering.
✅ Wen je vogel aan alle leden van het gezin, aan de oppas en aan eventueel ook aan goede vrienden. (Daar zijn bovenstaande trainingen weer erg handig bij!) Hoe meer mensen als groepsgenoten gezien worden, hoe minder kans je krijgt op een te heftige partnerband. Tijdens de jaarlijkse hormonale periode verminder je zo agressief gedrag om de ‘partner’ te beschermen.
⚠️ Het uitkiezen van een partner kan je niet voorkomen, wel kunnen we de intensiteit van de band verminderen en de vogel sociaalvaardig maken met de rest van de ‘flock’.
⚠️ Hou daarnaast de hormonen in de gaten. Papegaaien worden niet via een vaste cyclus hormonaal, maar door prikkels uit hun omgeving die reproductiegedrag stimuleren. Een maand of 3 per jaar is normaal, maar als dit langere tijd aanhoud, is dit zeer vermoeiend. Voor de omgeving, maar ook vooral voor de vogel zelf! Hun lichaam put uit en verandering is dan echt noodzakelijk…
Consequent zijn
❌ Als je andere regels hebt voor een fledgeling, dan voor een volwassen vogel, dan is dat verwarrend en dit kan frustratie en dus agressie in de hand werken.
Het is daarom belangrijk om de juiste regels in te voeren als je kromsnavel nog jong is, zodat alles duidelijk is en de verwachtingen bekend zijn. Wees tactisch en bedenk van te voren hoe je dit formaat snavel in de hand kan houden, ook als hij je regels probeert te ondermijnen;)
Denk o.a. aan:
✅ Opstapstok trainen
✅ Target
✅ Leren op de hand te blijven zitten en niet gaan zwerven over je lichaam heen…
✅ Wel of niet op de schouder?
✅ Tijdens het koken en de maaltijden in het verblijf
Veel van deze trainingen komen terug in de cursussen ‘Click to Connect’ 'Socialisatie' en de ‘Pictogrammen cursus’. Daar leer je met behulp van klikkertraining hoe je je verenvriend bovenstaande trainingen aanleert.